Butle gazowe to świetne rozwiązanie dla osób bez dostępu do sieci gazowej. Dzięki nim możemy korzystać z kuchenek i grilli wszędzie. Znajomość dokładnej objętości paliwa w zbiorniku pozwala lepiej planować jego zużycie.

Standardowy pojemnik propan-butanu o wadze 11 kg mieści 5238 litrów tego surowca. To około 5,24 m³ zawartości. Wynika to z właściwości fizycznych mieszaniny, której gęstość wynosi około 2,1 kg/m³.

Producenci podają wagę, a nie objętość, bo masa pozostaje niezmienna. Objętość zależy od temperatury i ciśnienia. Dlatego oznaczenie ciężarem jest bardziej precyzyjne i praktyczne.

Wiedza o ile metrów sześciennych gazu znajduje się w zbiorniku, zapobiega nieoczekiwanym przerwom w dostawie energii. To ważne podczas dłuższych wyjazdów czy intensywnego używania urządzeń gazowych.

Kluczowe Informacje

• Standardowa butla 11 kg zawiera około 5,24 m³ gazu propan-butan
• Gęstość mieszaniny propan-butan wynosi około 2,1 kg/m³
• Waga jest stałym parametrem, niezależnym od warunków zewnętrznych
• Znajomość objętości pomaga w planowaniu zużycia paliwa
• Butle gazowe są idealnym rozwiązaniem dla miejsc bez dostępu do sieci
• Przeliczanie kilogramów na metry sześcienne wymaga uwzględnienia gęstości gazu

Obliczanie objętości gazu w butli

Obliczenie objętości gazu w butli 11 kg wymaga znajomości jego składu i zachowania. Istotne są czynniki fizyczne, takie jak wymiary butli i właściwości gazu. Pojemność butli gazowej 11 kg zależy głównie od cech samego gazu.

Jakie są właściwości gazu?

Gaz w butlach 11 kg to zwykle mieszanina propanu (C₃H₈) i butanu (C₄H₁₀). Proporcje składników zmieniają się zależnie od pory roku i producenta. Latem jest więcej butanu, zimą propanu.

Skład gazu w butlach 11 kg wpływa na jego gęstość i objętość. W warunkach standardowych gęstość mieszaniny propan-butan wynosi około 2,1 kg/m³. Ta wartość może się nieznacznie różnić.

Gaz propan-butan skrapla się pod wpływem ciśnienia. W butli znajduje się w stanie częściowo skroplonym. To zwiększa ilość substancji, którą można przechowywać w danej objętości.

Ciepło parowania propanu wynosi około 427 kJ/kg, a butanu około 385 kJ/kg. Te wartości wpływają na efektywność energetyczną gazu.

Wzory do obliczeń

Do obliczenia objętości gazu używamy podstawowych zależności fizycznych. Najważniejszy wzór to relacja między masą a gęstością:

Objętość = Masa / Gęstość

Dla butli z 11 kg gazu o gęstości 2,1 kg/m³ objętość po rozprężeniu wyniesie:

V = 11 kg / 2,1 kg/m³ = 5,24 m³

Uwzględniając wpływ temperatury i ciśnienia, stosujemy równanie Clapeyrona:

pV = nRT

gdzie:

• p – ciśnienie (w paskalach)
• V – objętość gazu (w metrach sześciennych)
• n – liczba moli gazu
• R – stała gazowa (0,0821 m³·atm/(K·mol))
• T – temperatura (w kelwinach)

Przekształcając to równanie, obliczamy objętość gazu w różnych warunkach:

V = nRT/p

Przykłady obliczeń

Rozważmy praktyczne przykłady obliczeń objętości gazu z butli 11 kg:

Przykład 1: Obliczenie objętości gazu w warunkach standardowych (15°C, 1013 mbar).

Objętość wynosi około 5,24 m³. Ta ilość gazu wystarczy na około 50 godzin ciągłego gotowania.

Przykład 2: Obliczenie objętości gazu w niższej temperaturze (0°C, 1013 mbar).

W niższej temperaturze gęstość gazu wzrasta, zmniejszając jego objętość. Korzystając z równania Clapeyrona, obliczamy:

V₂ = V₁ × (T₂/T₁) = 5,24 m³ × (273K/288K) = 4,97 m³

Przykład 3: Obliczenie objętości gazu na wysokości 2000 m n.p.m. (ciśnienie 800 mbar, temperatura 15°C).

Przy niższym ciśnieniu objętość gazu wzrasta:

V₂ = V₁ × (p₁/p₂) = 5,24 m³ × (1013/800) = 6,63 m³

Wymiary butli 11 kg to zwykle 30 cm średnicy i 60 cm wysokości. Butla ma objętość około 27 litrów. Dzięki skropleniu gazu mieści substancję, która po rozprężeniu zajmuje ponad 5 m³.

Jak działa butla gazowa?

Butla gazowa to zaawansowane urządzenie do bezpiecznego przechowywania gazu pod ciśnieniem. Pozwala na magazynowanie propanu-butanu w stanie ciekłym. Dzięki temu można zgromadzić dużo energii w małej przestrzeni.

Budowa butli gazowej

Butla gazowa 11 kg ma korpus z wytrzymałej stali. Na górze znajduje się zawór z gwintem do podłączenia reduktora ciśnienia. Kołnierz ochronny zabezpiecza zawór przed uszkodzeniami.

Waga butli gazowej 11 kg bez gazu to 9-12 kg. Pełna butla waży około 20-23 kg. Reduktor obniża ciśnienie gazu do bezpiecznego poziomu dla urządzeń domowych.

Proces napełniania butli

Napełnianie butli wymaga specjalistycznego sprzętu i wiedzy. Gaz wtłaczany jest pod wysokim ciśnieniem i ulega skropleniu. Butlę napełnia się do około 80% objętości dla bezpieczeństwa.

Podczas napełniania sprawdza się szczelność i stan techniczny butli. Każda butla musi przejść okresowe badania. Data ważności badania jest wybita na kołnierzu.

Bezpieczeństwo użytkowania

Zasady bezpieczeństwa przy butlach gazowych są kluczowe. Przed podłączeniem sprawdź uszczelki i wąż gazowy. Połączenie musi być szczelne – sprawdź wodą z mydłem.

Przy wykryciu nieszczelności zakręć zawór i przewietrz pomieszczenie. Nigdy nie sprawdzaj szczelności otwartym ogniem! Dozwolone miejsce przechowywania butli gazowych jest ważne.

• W pomieszczeniach poniżej poziomu gruntu (piwnice, garaże podziemne)
• W pobliżu źródeł ciepła (grzejniki, piece, bezpośrednie nasłonecznienie)
• W miejscach bez odpowiedniej wentylacji
• W pomieszczeniach mieszkalnych (sypialnie, łazienki)
• W przejściach i ciągach komunikacyjnych

Butla powinna stać pionowo w dobrze wentylowanym miejscu. Temperatura nie powinna przekraczać 35°C. Podczas transportu zabezpiecz butlę przed przewróceniem.

Regularnie sprawdzaj stan techniczny butli. Zwracaj uwagę na uszkodzenia, korozję i nieprawidłowości zaworu. Wymień butlę przy widocznych uszkodzeniach.

Zastosowanie gazu z butli 11 kg

Butle gazowe 11 kg to praktyczne rozwiązanie dla domów i małych firm. Są uniwersalne i mobilne. Sprawdzają się tam, gdzie brakuje dostępu do sieci gazowej.

Gdzie najczęściej się go używa?

Gaz z butli 11 kg służy do kuchenek, piecyków i przenośnych grzejników. Jest świetny do grillowania na tarasie czy działce.

Małe lokale gastronomiczne, food trucki i warsztaty często go używają. Cenią jego dostępność i łatwość użytkowania.

Koszty eksploatacji

Cena butli 11 kg to 60-90 złotych, zależnie od regionu. Dla przeciętnej rodziny wystarcza na 1-2 miesiące gotowania.

Warto rozważyć wymianę pustej butli na pełną. To często tańsze niż zakup nowej.

Porównanie z innymi źródłami energii

Gaz butlowy jest droższy niż sieciowy, ale tańszy od prądu. Jest mobilny i niezależny od infrastruktury.

W porównaniu do węgla czy drewna, jest czystszy i wygodniejszy. To rozsądny wybór dla osób potrzebujących elastycznego źródła energii.

admin